YEME BOZUKLUĞU TERAPİSİ

Yeme Bozuklukları (YB) çoğunlukla kadınlarda görülen bir psikolojik problem olup kroniklik ve nüks açısından yüksek risk içermektedir. Hayati tehlike içeren bu hastalıklar son birkaç yüzyıldır giderek artmaktadır. Özellikle tanı koyulacak derecede şiddetli olmayan eşik altı durumları da düşünüldüğünde bu oranlar daha da artmaktadır. Erişkinler de görülen yeme bozukluklarının genel anlamda yememe davranış örüntüsüyle seyreden Anoreksiya Nervoza (AN) ve yemeyi durduramama davranış örüntüsünün ön planda olduğu Bulimia Nervoza (BN) olarak iki kategoride incelenebilir.

İştah kaybı sonucu değil, bu kişiler kilo almaktan duyulan aşırı korkuya karşı ideallerindeki inceliğe ulaşmak için, isteyerek, kasıtlı bir şekilde besin alımını azaltmakta ya da besin alımına karşı aşırı derecede telafi edici yollara başvurmaktadırlar.

Kendisini olduğundan çok kilolu görür ve bu kişiler sağlıksız derece de zayıf oldukları hal de gerçeklik algıları bu alan da çarpıklaştığı için asla ideal kilolarına ulaşamazlar. Bu yüzden de aslında bu bireylerin kilo hedefi yoktur çünkü hedef koysalar dahi tatmin olmaz ve daha zayıf olmaları gerektiklerine inanırlar.

​​

Eğer yemek yerlerse telafi için bir çok şey yaparlar. Aşırı egzersiz, bağırsak hareketlerini hızlandıracak (laksatif) şeyler kullanma, diarüktik (idrar söktürücü) kullanabilirler. Aldıkları her şey de kalori hesabı yapma, acıksalar dahi yememe davranışları tipik olarak görülür.

​

​

Anoreksiya Nervoza’nın Sağlığa Etkileri

​

Anoreksiya ölümcül şekilde sonuçlanabilir çünkü vücudun dengesi bozulmakta;

​

-Yağ dokusu azaldığı için hipotermi (vücut ısısında düşüş)

- Dehidratasyon ( Sıvı kaybı)

- Akrasiyanoz ( Parmak uçlarında morarma)

-Anemi/pıhtılaşma sorunu

-Amenore (Adet Kesilmesi)

-Kaslarda erime ( Kalp kaslarında özellikle erime oluştuğunda ritim bozukluğu)

Anoreksiya tedavisinde gerekli olan psikoterapidir. Anoreksiya iyileşir mi, evet. Ancak zaman zaman kişinin bedeni ve kendini algılayış biçimindeki çarpıklık ve bunun altında yatan nedenler bu alanda uzman bir psikolog ile psikoterapide çalışılmalıdır.

Bulimia Nervoza, kişi de çok yüksek bir yemek arzusu ve kişinin bu arzuya teslim olması durumudur. Genellikle bu yeme atakları planlı olmaktadır. Daha rahat hissettikleri için yalnız başına yemek üzerine bu planlarını yaparlar. Odalarında, yataklarının altında, çekmecelerinde onlarca abur cubur ve yiyecekler olur.

​

Bulimia Nervoza olan bireylerin içerisinde çok büyük bir duygusal problem olur ve bu problemlerle yemek yiyerek ve içecek içerek başa çıkarlar. Ancak bu kişiler bir anda aşırı yemek tükettikleri için bu sefer de suçluluk duygusu hissederler. Bu durumun sonucunda, parmaklarını ağzına sokarak kendilerini kustururlar.

BULİMİA BELİRTİLERİ

 Sıklıkla yeme ve sonra yaşanan suçluluk ile kusturma eylemleri bir kısır döngü haline dönüşür. Bu yeme süreci 30-60 dakika ortalama süren epizotlar halinde gerçekleşir. Kişi kendini kusturduğu için aşırı yediklerini hal de kilo almazlar bu yüzden de bedensel farklılık bulunmadığından dışarıdan bu kişiler fark edilmezler.

​

​

Bulimia Nervoza’nın Sağlığa Etkileri

​

- Diş minesi erimesi

- Tükürük bezlerinde büyüme

-Mide kapakçığının bozulması

-Gastrit ve yemek borusunda yırtılma

-Elini ağzına sokmaktan, el sırtlarında nasırlaşma

-Ağız kokusu

Yeme Bozukluğu oluşum nedeni bir çok faktörden etkilenir. Her yeme bozukluğunun nedeni ise bir insanın ruhsallığında farklı nedenlerden dolayı gelişim gösterir. Psikoterapi ile bu nedenler ve altında yatan duygular çalışılmalıdır.

​

AN olan kişilerin;

​

-Aile de yeme bozukluğu öyküsü olması

-Aile de psikiyatrik öykü bulunması (kişilik, duygu durum, alkol madde kullanım bozukluğu…)

-  Mükemmeliyetçi, obsesif kişilik yapılanmaları

- Öz saygı eksikliği

- Erken menarş

- Geçmişte kilolu olma

-Sık diyet yapma

- Endüstriyel toplumlarda yaşama, kadına biçilen ‘zayıflığa vurgu yapılan güzellik anlayışı

- Cinsel istismar

​

Yeme bozukluğu nasıl tedavisinin sürdürüleceği kişinin hastalığının ilerlemesiyle doğru orantılıdır. Psikanalitik Psikoterapi ve Gastroentoloji ile birlikte gerekli görülürse Psikiyatri birlikte çalışmalıdır. Psikanalitik kökenli terapiler problemin altında yatan nedenleri anlamlandırmak tedaviyi asıl oluşturacak noktadır.